Yaz mevsimi ile birlikte tatilciler ve yazlıkçılar için yola çıkma zamanı da başlıyor. Kimi baharın sonunda kimi ise fırsat bulduğu ilk hafta planını yapıp yola koyuluyor. Önümüzdeki hafta ise uzun bir tatil dönemi bizi bekliyor. Çalışanların büyük kısmı yıllık izinlerini bayram tatili ile birleştirip hazırlıklara başladı bile. Bu planlar otomobil servislerinde de farklı bir harekete neden olmuş durumda. Zira uzun yol öncesinde araç sahipleri otomobillerinin bakım ve kontrollerini yaptırıp, ihmalleri giderip öyle yola çıkmak istiyor.

Her hafta farklı bir mesleği deneyimlediğimiz “İşin Peşinde” köşesi için bugünkü durağımız bir oto servisi oldu. Altunizade’deki Şahinler Otomotiv Boschcar Servis’te mesai yaptık. Ustam Mehmet Ali İğdelioğlu ve kardeşi Nazım İğdelioğlu 30 yılı aşkın süredir bu işi yapıyor. İkisi de çıraklıktan yetişme. Ellerinden binlerce araç geçmiş. Artık araçların problemlerini duruşlarından, çıkardıkları seslerden anlayabiliyorlar.

DİREKSİYON ŞOFÖRLERİ

Mehmet ustaya göre müşteriler uzun yola çıkmadan önce servise araçlarını getiriyorlar ama burada öncelik güvenlik değil. Onlar sadece görünen kısımlara önem veriyor. Güvenliği ihmal ediyor. Araç sahiplerin yüzde 50’sinin güvenliğe hiç önem vermediğini belirten Mehmet usta, “Biz onlara ‘direksiyon şoförü’ diyoruz. Diğer yüzde 50’de ise bu dikkatli ve özenli şoförler var. Kimisi her şeye dikkat ediyor” diyor. Mehmet usta özellikle lastiklere ve fren sistemlerine yeterince önem verilmemesinden şikâyetçi. Bu durumu, “Yola gitmeden önce aracını getiriyor. Kontrol ve bakım istiyor. Biz gerekli kontrolleri yaptıktan sonra, lastiklerin değişmesi gerektiğini söylüyoruz. Ancak tatilden sonra değiştireyim masraf olmasın diyorlar. Kimisi sadece ikisini değiştirmek istiyor. Ama tüm bunlarla hem ailelerini hem de trafikteki insanları tehlikeye atıyorlar” sözleri ile anlatıyor.

30 FARKLI NOKTA

Mesaiye başlamadan önce Mehmet usta bana günlük iş rutinini anlatıyor. Buna göre servise gelen her araçta en az 30 noktada tarama yapmak gerekiyor. Bu durum benim gibi acemi birisi için biraz karışık. İlk olarak aracın ön tarafına bir koruma örtüsü çekip, direksiyon ve koltuklara kılıf taktıktan sonra bilgisayar yardımı ile aracın son durumunu kontrol ediyoruz. Bu sistem bize aracın güncel bilgilerini gösterdiği gibi bir problemi varsa onu da bildiriyor.

NEMİ GİDİNCE TEHLİKE

İlk olarak aracın ön tarafını açıp motor ve diğer aksamlarda gözle kontrol yapıyoruz. Daha sonra motor yağını kontrol ediyoruz. Buradaki seviye çubuktaki işaretli alanın içinde kalmalı. Ne az ne de çok olmalı... Daha sonra fren hidroliğini kontrol ediyoruz. Mehmet ustam bu kısmın önemli olduğunu belirtiyor. Zira fren hidroliği zamanla neminin kaybolması sonucunda özelliğini kaybedebiliyor. Bu da yola çıkan her araç için çok büyük bir riski beraberinde getiriyor. Kutunun dolu gibi gözükmesi de sizi aldatmasın mutlaka bu konuda bir uzmanın kontrolü şart.

SENSÖRLERE DİKKAT

İşi yaparken fazla zorlanmıyorsunuz. Ama ne zaman aracın altına girmek gerekirse ya da aracın bir aksamı sökülecekse işte o noktada işler zorlaşıyor. Çoğu parçayı sökmek oldukça zor. Araçlarda birbiri ile bağlantılı onlarca parça var. Çıkardığınız bir parçanın başka bir yere zarar vermediğinden emin olmak zorundasınız. Biz de aracın lastiklerini çıkarıp fren sistemlerini kontrol ediyoruz. Ustam balataların eridiğini ve değiştirilmesi gerektiğini söylüyor. Ancak söküm işleminde oradaki hassas sensörlere zarar vermemem konusunda beni uyarıyor.

ÖNEM VERİLMİYOR

Son olarak aracın içi ve dışı kontrol edildikten sonra sıra alt kısmının kontrolüne geliyor. Burada aksam ve parçalarda bir kırılma, kopma, ezilme var mı diye kontrol ediyoruz. Bu sırada ben lastiklere bakmayı unuttuğumu fark ediyorum. Ustam tıpkı balata ve fren sisteminin tamamında olduğu gibi lastiğin kendisinin de hayati önem taşıdığını söylüyor. Lastikleri ölçtüğümüzde çok yıprandığını, yol tutuşunu sağlayan çizgilerin aşındığını ve değişmesi gerektiğini araç sahibine bildiriyoruz. Ustaya göre çok sayıda araç sahibi bu lastikleri değiştirmeye yanaşmıyor. Gereken önem verilmiyor.

NE KADAR KAZANIYORLAR?

Otomobil servislerinde çalışanlar 3 bin lira gibi bir ücretle işe başlıyor. Zamanla bu ücret yapılan işe göre 6 bin lira seviyesine çıkabiliyor. Özel uzmanlık gerektiren işlerde ise 10 bin liranın üzerinde kazanan ustalar da var. Servis fiyatları ise 700 ila bin lira arasında değişim gösteriyor. Değiştirilecek parça sayısına göre servis fiyatı ciddi derecede yükselebiliyor.

PARÇA FİYATLARI YÜKSELİŞE GEÇTİ

Son dönemde neredeyse bütün sektörlerde olduğunu gibi otomobil parçalarında da bir fiyat artışı söz konusu. Bu hem salgından dolayı hem de kurdan kaynaklanıyor. Servis yetkilileri fiyat farkından olabildiğince korunmaya çalıştıklarını ifade etse de araç sahipleri için bu oldukça olumsuz bir durum.

ÇIRAK ŞİKÂYETİ DEVAM EDİYOR

Servislerde çalışacak kalifiye eleman bulamadıklarını söyleyen Mehmet Ali İğdelioğlu, “Biz okullardan alıp burada da çıraklık eğitimine devam ediyoruz. Eğitim sistemimizin bu yönde iyileşmesi gerekiyor. Bu iş ceza ile olmaz. Öğrencilerin yeteneklerine göre nasıl yönlendirildiği hayati öneme sahip. Burada severek çalışanlar uzun süre sonra uzmanlaşıyorlar. Aranan eleman haline geliyorlar. Özellikle dizel araçlar konusunda uzmanlaşanlar 15 bin lira aylık kazanç elde edebiliyor. Ama bunun eğitim sistemin bir parçası haline gelmesi tarafların beklentilerinin de olumlu yönde karşılanması şart” diye konuştu.