İnönü Üniversitesi’nde eğitim felsefesi ve bilim felsefesi alanında dersler veren Prof. Dr. Kemal Duruhan gerçek boyutta yontulmuş ilk insan heykeli olarak bilinen, kulakları, gözleri, burnu olup ağzı olmayan Urfa Adamı’nın sırrını çözdüğünü geçtiğimiz günlerde anlatmıştı.

Heykeli zum yaparak okuduğunda herkesten farklı bilgilere ulaştığını ifade eden Duruhan, heykelin alt gövdesinde yer alan köpeğe dikkati çekmiş, hamile kadın ve başrahip tespitlerine yer vermişti.  Duruhan, Urfa Adamı’nın sırrını çözdüğünü şu cümlelerle anlatmıştı:

“Urfa’nın köpeği filan mı meşhur diye araştırdım, meğer Urfa tazısı dünyaca meşhurmuş, özel bir cinsmiş. Uzun bacaklı, zarif kafa yapısı… heykeldeki aynısı. Orada hamile, göbeği şişkin bir kadın var, diz üstünün aşağı çıplak vaziyette. Yani daha önce Göbeklitepe’deki çıkan heykelciklere, Nevali Çöri’deki çıkan heykelciklere de bakarak, ikisinin doğum ve doyum, bunun da doğum öncesinde olduğunu düşünüyorum. Ağzının olmaması da şu; konuşmuyor ama gösteriyor. Elleriyle gösteriyor. İki bağlı köpek var kazığa, açık ve net olarak görülüyor. Urfa Adamı’nın bir yerde, bu yerin Göbeklitepe olması çok muhtemel, rahip olduğunu düşünüyoruz. Urfa Adamı’nın uygun bir senaryoyla birlikte, kraliyet ailesine mensup başrahibin kralın kızının veya eşinin doğum yapması öncesinde Göbeklitepe’de bir kutlama ilanı olduğunu düşünüyoruz.”

DURUHAN: URFA ADAMI AĞZIYLA KONUŞUYOR

Prof. Dr. Kemal Duruhan, Urfa Adamı heykelini derinlemesine incelemeyi sürdürdüğünü belirterek yeni tespitlere ulaştığını kaydetti. Urfa Adamı’nın bugüne kadar hep ağzı olmadığı şeklinde bilgiler paylaşıldığına vurgu yapan Duruhan, zum yaparak incelemesinde heykelde ağız bulunduğunu gördüğünü ifade etti. Duruhan, yeni tespitiyle ilgili şunları anlattı:

“Urfa Adamı ağızsız diye lanse edildi hep, bilgiler hep bu yönde verildi. Ancak zumlayarak baktığımızda, daha derinlemesine baktığımızda bir şeyi fark ettik. Urfa Adamı’nın aslında heykel içerisinde başta ağzının olduğunu görüyoruz. Ağzı yalnız iki boyutlu olarak çizilmiş kazıma tekniği ile o zaman için kazıma tekniği ile sadece kazınmış. Biz buna şu anda resim yapar gibi çizilmiş diyelim, bu şekilde ifade edilmiş yoksa ağızsız değil. Hatta konuşur vaziyette, çizim konuşur vaziyette, dil üstte toplanmış dişler altta açık, yani bir şeyi beyan ediyor.”

Balıklıgöl Heykeli olarak da adlandırılan Urfa Adamı, insanlık tarihinin iyi korunabilmiş, doğal büyüklükteki en eski heykeli. Urfa Adamı, Balıklıgöl’ün hemen kuzeyinde, eski Urfa evlerinin altında, büyük su kaynaklarının yanında olduğu anlaşılan Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem'e ait büyük bir yerleşimde, 1990’lı yıllarda ortaya çıkarıldı. M.Ö. 11.000 ila 9.500’lü yıllar arasında yontulduğu tahmin edilen Urfa Adamı, Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor.

Kireçtaşından yapılmış olan dilsiz Urfa Adamı heykeli, 180 cm boyunda. Heykelin başında kulakları, gözleri ve burnu var. Gözleri, oyuklar içine yerleştirilmiş siyah obsidiyenden yapılmış, burnunun üst kısmında tahribat var. Urfa Adamı bu haliyle birçok gizemi barındırıyor.

BİHA