Koronavirüs pandemisinin küresel ölçekte ekonomiye verdiği zararlara ve yerel bağlamda bunun Şanlıurfa'ya etkisine dikkat çeken Kaya, bu süreçte Şanlıurfalı tacir, üretici ve sanayiciye destek olunması gerektiğini kaydetti. Kaya, “Bitkisel Üretimin Geliştirilmesi” kapsamında 21 ildeki yazlık ekim yapılabilecek arazilerde tohum desteği projesine Şanlıurfa’nın de dahil edilmesinin elzem olduğunu belirttiği yazısında, üreticilerin mısır tohumluğu ihtiyacının 75’inin bakanlık tarafından karşılanması konusunda taleplerini dile getirdi.
Mektupta Şanlıurfa’nın GAP’ın ve tarımın başkenti olduğu belirtilerek, dünya tarım ticaretinde söz sahibi olunabilmesi için üretim ve mamul ürün artışının mutlaka sağlanması ve bu anlamda da çeltik ve pamuk üreticisine destek verilmesi gerektiği; lisanslı pamuk depolarının mevcut mevzuatının pamuk üreticisi için lisanslı depo desteğinden yararlanamama noktasında olumsuzluk yarattığını bu nedenle de yenilenmesinin ve tekstil üretiminin bir kolu olan çırçır işletmelerinin mücbir sebep kapsamına alınmasının şart olduğu vurgulandı. Şanlıurfa’da pamuk ekiminin başladığı bu dönemde çiftçinin hafta sonu uygulanacak olan sokağa çıkma yasağından muaf tutulması gerektiğinin altını çizen Kaya, ekonomik döngüde dengenin sağlanabilmesi için TMO’nun hububat taban fiyatlarının da erken açıklanması gerektiğine dikkat çekti.
Bakanlıktan, hazine malı olan boş arazilerin tarıma kazandırılması ve pamukta üretimin arttırılması noktasında yardım talep ettiği mektubunda Kaya, toprak analizlerinin yapılacağı, gübreleme dönemleri, ilaçların etkileri ve iklim koşulları gibi hususlarda verimin düşüş sebeplerinin araştırılacağı bir pamuk çalışma grubunun Şanlıurfa Valiliği öncülüğünde oluşturulması için çağrısında bulundu.
İşte o talepler:
"Geçtiğimiz birkaç aydır, son yüzyılda benzeri deneyimlenmemiş günler geçiriyoruz. Dünyayı sarmalayan yeni tip Koronavirüs (Covid- 19) yalnızca yerel bağlamda değil ulusal, hatta küresel ölçekte sosyo-ekonomik bir felaket yarattı. Milletimiz zor şartlar altında her daim kenetlenebildiğini ve mücadelesini kitlesel olarak sürdürebildiğini tarihsel olarak kanıtlamıştır. Hiç şüphe yoktur ki, bu illet de omuz omuza bir mücadeleyle atlatılabilecektir. Tüm yerküreyi saran bu salgın karşısında yurt genelinde deyim yerindeyse bir seferberlik durumu söz konusudur. Bu konuda başta Cumhurbaşkanlığımızınve siz değerli parlamenterlerimizin öncülüğünde bakanlıklarımızın aldığı tedbirler ve sundukları destek paketleri olmak üzere TOBB bünyesinde yaptığımız çalışmalar, umuyoruz ki, ülke genelinde ve Şanlıurfa’da ticaret hayatına can suyu verecektir.Bu noktada belirtmek isterim ki şahsınızın uğraşları da biz yerel yöneticilere umut ışığı olmakta ve uğraşlarımızda yalnız olmadığımızı hissettirmektedir. Ancak pek tabii, kararlılıkla sürdürdüğümüz bu mücadelemizde oluşturduğumuz mukavemet tek başına sonuç vermemektedir. Bu nedenle aşağıda dikkatinize sunduğum bazı konularda destek ve yardımlarınızı beklemekteyiz.
1- Tarım ve Orman Bakanlığı’nın “Bitkisel Üretimin Geliştirilmesi” programı ile açıklamış olduğu 21 ildeki yazlık ekim yapılabilecek arazilerde 75 tohum desteği projesinde, kapsamdaki tarım ürünlerinde ilimizin yaz dönemine ait tarım ürünlerinin olmasına rağmen proje kapsamına eklenmemesi şaşırtıcı, GAP’ın ve tarımın başkenti Şanlıurfa adına üzücüdür. Covid-19 salgını sebebiyle genel ekonomik daralmanın yaşandığı bu dönemde Şanlıurfa Ticaret Borsası, tarım adına bakanlığımız tarafından açıklanan söz konusu projeyi iyimserlikle karşılamakta, ancak kapsamının genişletilmesi gerektiğini; tarım ve gıda sektörünün yapısal sorunlarına yönelik çözümlerde bütüncül ve tüm ülkeyi kucaklayan önlemler alınmasının daha doğru olacağını düşünmektedir.
2- Program kapsamında, ekimi yapılacak ürünlerin buğday, arpa, kuru fasulye, mercimek, mısır, ayçiçeği ve çeltik olduğu belirtilmiştir. Açıklamada; ekimi yapılacak tohumların sertifikalı olduğu ve miktarının 6 bin 700 ton olacağı, proje kapsamında 364 bin dekar alanda ekim yapılacağı, ilk aşamada ekimleri yapılan ve hasat edilecek olan ürünün toplam rekoltesinin 80 bin ton olacağı, proje sonucunda elde edilecek bitkisel üretim değerinin 220 milyon TL, proje bütçesinin ise yaklaşık 20 milyon TL olduğuna yer verilmiştir.Bilindiği üzere mısır, ilimizde yaz aylarında ikinci ürün olarak ekilmektedir. Şanlıurfa, yaklaşık bir milyon dekar üretim alanıyla mısır üretiminde Türkiye'de ilk sıralarda yer almaktadır. Özellikle bu yıl buğday ekim alanının il genelinde artması 2.ürün olarak mısır ekimini de arttıracak ve bu nedenle üreticimizin mısır tohumluğu ihtiyacı doğacaktır. Bu miktarın 75inin bakanlığımız tarafından karşılanması üretime, ayrıcagirdi maliyetlerine de olumlu yansıyacaktır.
3- Mısır ekimi dışında Siverek’e bağlı Karacadağ yamaçlarında üretilen çeltik, coğrafi işaret alınabilecek kalitede olan ve yine yaz döneminde ekimi yapılan bir ürünümüzdür. Şanlıurfa’nın program kapsamı dışında bırakılmasıyla, çeltik üreticisi çiftçimiz de yine bu destekten mahrum bırakılmıştır. Komşu illerimiz ve ilimizde de yazlık ekimi yapılan ürünler projeye dahil edilmişken Urfa’nın bunun dışında bırakılması, şehrimizi, çiftçimizi ve borsamızı derinden üzmüştür. Siz değerli bakanımızdan bu yanlışlığı gidererek, ilimizin de bu projeye dahil edilmesini ve ekim yapan üreticimizin tohumluk faturalarının da bu proje kapsamında değerlendirmeye almasının istişare edilmesini talep etmekteyiz.
4- Hazine malı olan boş arazilerin tarıma kazandırılarak kiralama bedeli alınmaksızınözel müteşebbislere (çiftçiler) tahsisi ya da TİGEM vasıtası ile ekime kazandırılarak rekoltenin arttırılabilmesine yönelik çalışmalar ülke ekonomisi için verimli olacaktır. Bunun yanı sıra devletimizin tohum desteklemesi yapmak yerine ürün bazlı desteklemelerini 300 oranında arttırması da çiftçilerin üretimlerini arttırarak olası rekolte sıkıntısını ortadan kaldıracaktır.
5- Tarımsal ürün fiyatları, tarım dışı sektör ürün fiyatlarına göre daha istikrarsız bir görünüm sergilemektedir.Bu istikrarsızlık, tüketicileri refah, tacirleri karlılık, çiftçileri geçim ve toplumun tümünügıda güvenliği açısından etkilemektedir. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin hububat taban fiyatların erken açıklaması üreticinin zararının engellenmesi noktasında yerinde bir önlem olacaktır.
6- Son zamanlarda pamuk ekim alanlarında da gözle görülür bir düşüş yaşanmaktadır. Özellikle salgın nedeniyle ihracat yapan tekstil şirketlerinin siparişleri durdurmasına bağlı olarak pamuk fiyatlarının düşüşe geçmesi ve ilaç, gübre gibi girdi maliyetlerinin yükselmesi çiftçiyi pamuk ekiminden uzaklaştırmaya başlamıştır. İlaçların etken maddesinin çok düşük olması hasebiyle haşerelere karşı yetersiz kalması ise pamuk verimlerindeki düşüşün ve buna bağlı olarak ekim alanlarındaki azalmanın bir diğer sebebidir. Bu nedenle pamuk ekiminde kullanılan ilaçların kontrolü ve bununla ilgili eğitimlerin verilmesi önem taşımaktadır. Bu bağlamda toprak analizlerinin yapılacağı, gübreleme dönemleri ve iklim koşulları gibi hususlarda verimin düşüş sebeplerinin araştırılacağı bir pamuk çalışma grubunun Şanlıurfa Valiliği öncülüğünde oluşturulması ve üretimi yükseltmek için destekleme ücretlerinin acilen arttırılması, akabinde ise bunun ivedilikle çiftçiye ilan edilmesi elzemdir.
7- Lisanslı pamuk depolarının mevzuatının pamuk üreticisi için lisanslı depo desteğinden yararlanamama noktasında olumsuzluk yarattığı bilinmektedir. Bu nedenle de söz konusu mevzuatta değişikliğe gidilerek, üreticilerin lisanslı depolardan alacakları ELÜS belgeleri ve fason balyalama faturaları ile birlikte ürün bazlı desteklerden faydalanabilmesinin önü açılmalıdır. Bunun yanı sıra tekstil üretiminin bir kolu olan çırçır işletmelerinin de mücbir sebep kapsamına alınmasını bu süreçte gerekli görmekteyiz.
8- Bu dönem Şanlıurfa’da pamuk ekiminin başladığı bilinmektedir. Hafta sonları ilan edilen sokağa çıkma yasağı, Şanlıurfalı çiftçiyi ve buna bağlı olarak tarımsal ürün kullanılan diğer iş kollarını olumsuz etkilemektedir. Ekonomide daralmanın yaşandığı bu olağanüstü süreçte çiftçimizin sokağa çıkma yasağından muaf tutulması ülke genelinde bütçeye katkı yapacağı gibi tüm olumsuzluklara rağmen üretim çabası içinde olduğunun görülmesi vatandaşa noktasında moral desteği de sağlayacaktır.
Dünya tarım ticaretinde söz sahibi olabilmemiz için mutlaka üretimi ve mamul ürün artışısağlanmalıdır. Gecesini gündüzüne katarak milleti için çalışan Sayın Cumhurbaşkanımıza, kabinesine ve Gazi Meclisimize elimizden gediğince her konularda destek olmak vazifemizdir. Dikkatinize sunduğum tüm hususlar da bu vazifeyi ifa çabalarımızdan kaynaklanmaktadır. Bilginize arz etmiş olduğum konularda bize yardımcı olmanız hem kent hem de ülke ekonomisine katkı noktasında oldukça önemlidir. Şanlıurfa Ticaret Borsası olarak üreticilerimiz, tacirlerimiz ve sanayicilerimizin yanında olacağız.Mücadelemizde bize verdiğiniz destekler şanlı şehrimizde her daim minnetle hatırlanacaktır."
BİHA