Dünyada nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan ve yıllardır Birecik'e gelişi ilçe halkı tarafından ilkbaharın gelişi anlamını taşıyan 241 kelaynak kuşu, ilçedeki Kelaynak Üretme İstasyonundan doğaya salındı.
Türkiye’de ve dünyada soyu tehdit altında olan kelaynakların son iki popülasyonundan biri Kuzeybatı Afrika’da Fas’ta diğeri ise Şanlıurfa’nın Birecik ilçesinde bulunurken, çok küçük bir grup da Suriye’de yer alıyor. Türkiye popülasyonu geçmişte tüm Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yaşarken, günümüzde yalnızca Birecik’in Fırat Nehrinin kıyısında Tarım ve Orman Bakanlığınca kurulmuş olan Üretme İstasyonunda yaşıyor ve üremeye devam ediyor.
2020 yılı itibariyle Birecik’te 241 adet, Fas’ta iki koloni halinde, Avrupa ile Amerika’daki hayvanat bahçelerinde Fas orijinli tahmini bin-bin 500 adet kelaynak kuşu bulunduğu tahmin ediliyor. Fas orijinli kelaynaklar yerleşikken, sadece Birecik kelaynaklarının göçmen kuş özelliğine sahip olduğu biliniyor.
2020’DE 241 BİREY DOĞAYA BIRAKILDI
Birecik’teki Üretme İstasyonunda 2013 yılında 89 erkek 74 dişi 34 yavru olmak üzere toplam 163 adet birey, 2014 yılında 102 erkek 87 dişi 42 yavru olmak üzere toplam 189 adet birey, 2015 yılında 112 erkek 102 dişi 52 yavru olmak üzere toplam 214 adet birey, 2016 yılında 112 erkek 105 dişi 38 yavru olmak üzere toplam 217 adet birey, 2017 yılında 123 erkek 116 dişi 45 yavru olmak üzere toplam 239 adet birey, 2018 yılında 124 erkek 153 dişi 64 yavru olmak üzere toplam 277 adet birey, 2019 yılında 98 erkek 110 dişi 52 yavru olmak üzere toplam 260 adet birey bulunuyordu. Bu rakam 2020 yılında 100 erkek 118 dişi 23 yavru olmak üzere toplam 241 adet birey oldu ve bu kuşların tamamı 20 Şubat 2020 tarihi itibariyle doğaya bırakıldı.
AĞUSTOS AYINDA KAFESLERE ALINIYORLAR
Doğal ortamda serbestçe uçan ve beslenen kelaynak kuşları, Kelaynak Üretme İstasyonu içindeki kayalık ve tahta yuvalarda üredikten sonra Ağustos ayı içerisinde yeniden kafeslerine alınarak göç etmelerine izin verilmiyor.
ÖZEL MENÜLERLE BESLENİYORLAR
Dünyada nesli tükenme riski taşıdığı için göçlerine izin verilmeyen kelaynak kuşları, Üretme İstasyonunda özel menü ile besleniyor. Kuşlara her gün yağsız kıyma, haşlanmış yumurta, rendelenmiş havuç, tavuk yemi ve tuzsuz peynirden hazırlanan rasyon (yem karışımı) veriliyor. Her bir kelaynak için; yağsız et kıyması: 100 gr, tuzsuz peynir: 14gr, civciv yemi: 44 gr, havuç 44 gr, 8 kelaynak kuşu için 1 yumurta, günlük rasyon halinde 2 öğünde veriliyor. Yemler taze olarak günlük temin ediliyor.
İLAÇLAR NEDENİYLE AZALDILAR
Yıllardır, kelaynak kuşlarının Birecik'e gelişi ilçe halkı tarafından ilkbaharın gelişi anlamını taşıyor. Göç ettiği dönemlerde Şubat ayı ortalarında Birecik'e ulaşan kelaynak kuşlarının sayısının, 1930'lu yıllarda binin üzerinde olduğu, 1954 yılından itibaren ise önemli ölçüde azalma görüldüğü belirtiliyor. Azalma nedenleri olarak; zirai ilaçların fazla kullanılması ile böcekçil olan bu kuşların doğal beslenme dengesinin bozulması, uzun süren göç esnasında avcılar tarafından vurulmaları ve soğuk hava şartlarından etkilenmeleri gösteriliyor.
TADİLAT YAPILDI
Öte yandan bu yıl içerisinde tüm yuvalar tadilata alınırken, birey sayısının artmasıyla birlikte yeni yuvalar eklenerek, yuva sayısı 48’den 68’e yükseltildi.
BİHA