ŞANLIURFA - Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde uzun yıllardır güneş
enerjisi konusunda projeler üreten GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü (GAPTAEM)
tarafından GAP Bölge Kalkınma İdaresinin (GAP BKİ) desteğiyle "Güneş Pilli
Sulama Kanalı Pilot Projesi" geliştirildi.
Bundan 3 yıl önce başlatılan proje, Türkiye’de bir ilk olma özelliği taşıyor. Yaklaşık 1 milyon liraya mal olan proje kapsamında sulama kanallarının üzerini kaplayacak güneş enerjisi panellerinin kurulumu tamamlanmış durumda. Şu anda paneller yaklaşık 3 dönümlük yeri kaplıyor.
Ancak bölgede açık sulama kanalları çok fazla. Sadece Şanlıurfa’dan Mardin’e 210 km’lik kanal bulunuyor. Bu kanalın üzerinin güneş enerjisi panelleriyle kaplanması durumunda Atatürk Barajı’nın kabaca 6’da 1’i kadar enerji üretebilecek.
HAZİRANDA 14 SAAT KESİNTİSİZ AKÜSÜZ ENERJİ ÜRETİLEBİLİYOR
Sistem ayrı ayrı hem şebekeden hem güneş panellerinden sağlanan enerjiyle çalışabilirken hem de her iki sistemle aynı anda çalışabiliyor. 110 ve 90 kw’lık iki ayrı pompayı da çalıştırarak yaklaşık 100 metre derinlikten saate 200-300 ton suyla yaklaşık 500 dekar alanı yeraltı kapalı basınçlı suyla sulayabiliyor.
Güneş ışığından daha uzun süre faydalanıldığı dönemlerde, haziran ayında 12-14 saat kadar kesintisiz, aküsüz enerji üretebiliyor.
ÇARPAN ETKİSİ ÇOK FAZLA
GAPTAEM Tarım Makinaları ve Teknolojileri Bölüm Başkanı Ümran Atay’ın verdiği bilgilere göre proje, bölgede sık rastlanan enerji sorunlarına alternatif olabilecek potansiyele sahip.
Sulama kanallarının üst taraflarının atıl durumda olduğuna dikkati çeken Atay’a göre, bu kanalların üst taraflarının güneş enerjisiyle kapatılmasının birçok faydası var. Suya gölge sağlanarak suyun buharlaşması önlendi. Suyun seyreltme özelliğinden dolayı panellerin verimliliği artırıldı. Kanal boyunca bir enerji koridoru oluşturuldu. Kanalların üzeri kapatıldığından çocukların boğulmasının önüne geçildi. Suların içerisine çöp atılması engellendi.
ELEKTRİK KESİNTİLERİNDEN KAYNAKLANAN DÜŞÜK VERİMLİLİĞİN ÖNÜ KESİLECEK
Atay, projenin kazandırdıklarını şu şekilde anlatıyor:
“Bölgede çok fazla elektrik kesintisi yaşanıyordu, bu enerji koridoru sayesinde özellikle elektrik kullanılarak sulama yapılan alanlarda kesintisiz bir güç kaynağı elde etmiş olduk. Elektrik varken şebekeye satacağız, elektrik yokken de kuyu ve pompa tesislerine elektrik göndererek kesintisiz sulama yapılacak. Böylece bölgede ve ülkemizdeki elektrik kesilmelerinden dolayı düşük verimliliğin önünü kesmiş olacağız. Ayrıca birim alandan daha fazla ürün alacağız.”
Son dönemlerde projeyle ilgili kendileriyle iletişime geçenlerin arttığını belirten Atay, çiftçilerin var olan pompa sistemlerine güneş enerjisi kurmak istediklerini kaydediyor.
ÜRETTİĞİ ELEKTRİĞİ ŞEBEKEYLE SATIŞA ÇIKARACAK
Projede üretilen elektriğin satılması da planlamada bulunuyor. Ancak sulama kanalı üzerinde elektrik üretiminin mevzuatta yerinin olmamasından dolayı şebeke bağlantısı yapılamamış durumda. Kurumun bu konudaki yazışmalarının sürdüğü öğrenildi.
BİHA